Đọc hiểu bài thơ: Thời lá đỏ (Bằng Việt) | Đề Thi cuối học kỳ 1 môn Văn 11 Trường THPT Từ Lưu

Nhân vật trữ tình trong bài thơ trên là: chúng mình – những người lính có một thời tuổi trẻ ở chiến trường.

Dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích: Số chữ trong các dòng thơ không bằng nhau là dấu hiệu để xác định thể thơ tự do.

Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả đặc điểm của rừng ở khổ (2): vụng dại, cộc cằn, tuôn trào sức sống, trụi trần, chớp mắt lại lên xanh, một trời bướm, một trời hoa, một trời phấn bay, một trời lá rụng, thầm lặng, mãnh liệt.

Phân tích tác dụng của biện pháp liệt kê được sử dụng trong câu thơ: Một trời bướm, một trời hoa, một trời phấn bay, thoắt một trời lá rụng.
+ Tạo âm hưởng và giọng điệu sôi nổi, mãnh liệt; tăng sức gợi hình gợi cảm cho câu thơ.
+ Thể hiện vẻ đẹp phong phú, rực rỡ, tràn đầy sức sống của rừng (một trời bướm, hoa, phấn); nhấn mạnh sự thảm khốc của chiến tranh khi rừng bị huỷ diệt (một trời lá rụng); bộc lộ tình yêu của thế hệ trẻ thời kháng chiến dành cho rừng.

Nội dung những dòng thơ:
+ nếp sống thiên nhiên: lối sống gần gũi với thiên nhiên, giản dị và phóng khoáng.
+ trơn tuột, phẳng phiu trong ý nghĩ ươn lười: những suy nghĩ theo lối mòn, an toàn, không đột phá, chọn lối nghĩ dễ dàng, không sáng tạo.
=> Như vậy, những dòng thơ trên thực chất khẳng định một sự bền vững trong lối sống và nhân cách sống của những người lính: ngay cả khi đã ra khỏi cuộc chiến, trở về thành phố, họ vẫn giữ lối sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên; họ ghét việc để vật chất lên ngôi khiến không gian sống trở nên chật chội, họ không chấp nhận những ý nghĩ dễ dãi, cũ mòn. Điều đó đồng nghĩa với việc họ luôn suy nghĩ ráo riết và mới mẻ.

Theo anh/chị, “hàng cọc tiêu chỉ đường” trong lối sống của thế hệ trước có còn ý nghĩa với tuổi trẻ hiện nay hay không? Vì sao?
+ “Hàng cọc tiêu chỉ đường” trong lối sống của thế hệ trước chính là lối sống: có lí tưởng, có tình nghĩa, nghĩ táo bạo và mới mẻ, sống giản dị, tự nhiên.
+ Lối sống đó với tuổi trẻ hiện nay vẫn còn ý nghĩa: HS nêu quan điểm và lí giải theo cách riêng (VD: cần đổi mới mỗi ngày vì phải thích nghi với thời đại nhiều biến động; cần gần gũi với thiên nhiên để bảo vệ môi trường và sự sống của chính mình; cần sống chân thành tình nghĩa vì điều đó tạo cho con người một đời sống hạnh phúc và sâu sắc).