Đề Đọc hiểu thơ: Mẹ và quả nằm trong bộ đề thi Khảo sát chất lượng Lớp 9 trường THCS Minh Phú. Đề đọc hiểu bám sát chương trình học, có đáp án và thang chấm điểm chi tiết kèm theo ở bản word.
Đọc văn bản sau:
Mẹ và quả
(Nguyễn Khoa Điềm)
Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng.
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ mong chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?
Chú thích:
1. Tác giả Nguyễn Khoa Điềm: Thuộc thế hệ những nhà thơ trẻ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Thơ của Nguyễn Khoa Điềm giàu chất suy tư, xúc cảm dồn nén, mang màu sắc chính luận.
2. Bài thơ Mẹ và quả: Bài thơ in trong tập Thơ Nguyễn Khoa Điềm, tuyển tập 40 năm do tác giả chọn, NXB Văn học, Hà Nội, 2012).
Câu 1. Văn bản trên được sáng tác theo thể thơ nào?
Câu 2. Chỉ ra 02 biện pháp liên kết trong văn bản trên.
Xem lời giải
– Phép lặp từ ngữ: “mẹ”, “quả”
– Phép nối: “Và”
– Phép thế:
+ “chúng tôi”, “lũ chúng tôi” thế cho “con cái”
+ “chúng” thế cho “bí và bầu”
– Phép liên tưởng: “mặt trời” -> “mặt trăng”: liên tưởng về chu kỳ thời gian…
Câu 3. Nêu chủ đề của văn bản.
Xem lời giải
Bài thơ “Mẹ và quả” thể hiện tình mẫu tử sâu nặng qua hình ảnh người mẹ chăm lo, vun trồng và kiên nhẫn chờ đợi những đứa con trưởng thành, đồng thời bộc lộ nỗi day dứt, trăn trở của người con về sự chưa trưởng thành của mình trước tuổi già của mẹ.
Câu 4. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ: Những mùa quả lặn rồi lại mọc/ Như mặt trời, khi như mặt trăng.
Xem lời giải
– Phép tu từ: so sánh: mùa quả lặn rồi lại mọc – mặt trời, mặt trăng.
– Liệt kê: “như mặt trời, khi như mặt trăng”
– Tác dụng:
+ Làm cho câu thơ sinh động, hấp dẫn, gợi hình gợi cảm, thu hút người đọc người nghe.
+ Phép so sánh gợi lên thời gian tuần hoàn, gợi lên hình ảnh mẹ vẫn bao năm tần tảo sớm hôm chăm sóc cho vườn quả, cho các con mà không quản nhọc nhằn.
+ Phép liệt kê tạo nhịp điệu cho câu thơ, nhấn mạnh tính liên tục, tuần hoàn
+ Thể hiện sự trân trọng, nâng niu tình cảm cao quý, thiêng liêng mà mẹ dành cho con.
Câu 5. Bài thơ đã thể hiện những tình cảm gì của nhân vật trữ tình đối với người mẹ của mình?
Xem lời giải
Gợi ý:
– Xót xa, thương cảm về cuộc đời lam lũ, vất vả của mẹ.
– Sự trân trọng, yêu thương và biết ơn những hi sinh lặng lẽ của mẹ dành cho con,
– Sợ mẹ già yếu mà mình chưa trưởng thành để báo hiếu.
Câu 6. Em có đồng ý với quan niệm: Tình yêu thương của mẹ chính là thứ tình cảm vô giá, vô điều kiện và là tình cảm cao đẹp nhất không? Vì sao?
Xem lời giải
– Nếu đồng tình, lí giải theo hướng:
+ Trong cuộc sống, con người có rất nhiều tình cảm thiêng liêng trân quý nhưng trân trọng nhất có lẽ là tình mẫu tử.
+ Tình mẫu tử chính là thứ tình cảm thiêng liêng mà người mẹ dành cho con. Đó là sự yêu thương, nâng niu, quan tâm chăm sóc bằng cả tấm lòng.
+ Tình mẫu tử cũng là sự biết ơn kính trọng mà người con dành cho mẹ của mình.
+ Mỗi chúng ta cần có trách nhiệm yêu thương mẹ.
+ Rèn luyện bản thân để trở thành một người có ích trong xã hội và đền đáp công lao dưỡng dục của mẹ.
– Nếu không đồng tình, lí giải theo hướng: dù yêu thương của mẹ là vô cùng cao quí và thiêng liêng nhưng còn có tình cảm khác cao quí thiêng liêng hơn bao trùm lên mọi tình cảm đó là tình yêu Tổ quốc, chính bởi vậy mà khi Tổ quốc cần các bà các mẹ và các chiến sĩ đã hi sinh tình mẫu tử cho tình yêu Tổ quốc.
– Nếu đồng tình một phần, kết hợp hai hướng trên.
Tải về toàn bộ đề thi bản word:
