Đề Đọc hiểu thơ: Bài thơ quê hương (Nguyễn Bính) nằm trong bộ đề thi thử Tuyển sinh lớp 10 Trường THCS Ỷ La. Đề đọc hiểu bám sát chương trình học, có đáp án và thang chấm điểm chi tiết kèm theo ở bản word.
Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi:
(1) Quê hương tôi có cây bầu cây nhị
Có tiếng đàn kêu “tích tịch tình tang…”
Có cô Tấm náu mình trong quả thị,
Có người em may túi đúng ba gang.
(2) Quê hương tôi có ca dao tục ngữ,
Ông trăng tròn thường xuống mọi nhà chơi.
Một đĩa muối cũng mặn tình chồng vợ,
Một dây trầu cũng nhắc chuyện lứa đôi.
(3) Con chim nhỏ cũng đau hồn nước mất.
“Cuốc cuốc” kêu rỏ máu những đêm vàng
Chân ngựa đá cũng dính bùn trận mạc.
Theo người đi cứu nước chống xâm lăng.
(4) Quê hương tôi có bà Trưng, bà Triệu
Cưỡi đầu voi, dấy nghĩa, trả thù chung.
Ông Lê Lợi đã trường kỳ kháng chiến,
Hưng Đạo vương đã mở hội Diên Hồng.
(5) Quê hương tôi có múa xoè, hát đúm,
Có hội xuân liên tiếp những đêm chèo.
Có Nguyễn Trãi, có “Bình Ngô đại cáo”.
Có Nguyễn Du và có một “Truyện Kiều”.
(Trích “Bài thơ quê hương”, Nguyễn Bính, theo https://www.thivien.net)
Câu 1. Chỉ ra đặc điểm thi luật về số chữ, vần của khổ 1 trong đoạn trích trên.
Xem lời giải
Đặc điểm thi luật về:
+ Mỗi dòng có tám chữ,.
+ Gieo vần chân ở cuối các câu 1-3: nhị – thị; 2-4: tang – gang
Câu 2. Trong khổ thơ thứ tư, tác giả cho ta thấy “quê hương tôi” có những gì?
Xem lời giải
Ở khổ thơ thứ tư, quê hương tôi có:
+ Bà Trưng, bà Triệu cưỡi đầu voi, dấy nghĩa, trả thù chung.
+ Ông Lê Lợi đã trường kỳ kháng chiến,
+ Hưng Đạo vương đã mở hội Diên Hồng.
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê ở khổ thứ năm?
Xem lời giải
– Chỉ ra được phép tu từ Liệt kê “múa xoè, hát đúm, hội xuân, đêm chèo, Nguyễn Trãi, “Bình Ngô đại cáo”, Nguyễn Du, “Truyện Kiều”.
– Tác dụng:
+ Tạo nhịp điệu, tính nhạc cho ý thơ; giúp cho lời thơ thêm sinh động, hấp dẫn, gợi hình, gợi cảm
+ Khẳng định sự giàu đẹp của văn hóa truyền thống qua các lễ hội, những lời ca điệu múa, qua các tác phẩm văn học bất hủ.
+ Qua đó bày tỏ tình yêu, niềm tự hào của nhà thơ trước nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc.
Câu 4. Qua văn bản, em có cảm nhận gì về hình ảnh con người của quê hương?
Xem lời giải
– Con người quê hương mang vẻ đẹp:
+ Yêu nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc (yêu tiếng đàn, yêu ca dao, cổ tích..), tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc.
+ Sống tình nghĩa, thủy chung (nặng tình nghĩa vợ chồng, tình cảm lứa đôi).
Câu 5. Văn bản trên đã khơi gợi trong em những tình cảm nào dành cho quê hương đất nước – nơi mình sinh ra và lớn lên?
Xem lời giải
HS nêu được tình cảm cao đẹp, đúng đắn dành cho quê hương đất nước:
+ Tình yêu sâu đậm và niềm tự hào về quê hương đất nước.
+ Lòng biết ơn và kính trọng đối với những anh hùng dân tộc như bà Trưng, bà Triệu, Lê Lợi, Hưng Đạo Vương, những người đã chiến đấu và hy sinh vì độc lập, tự do của đất nước…
+ Tự hào về truyền thống văn hóa lâu đời và vẻ đẹp của nền văn học Việt Nam.
=> Qua đoạn thơ, em càng thêm tự hào về cội nguồn, về lịch sử hào hùng và những giá trị tinh thần quý báu mà quê hương đã hun đúc qua bao thế hệ.
Tải về toàn bộ đề thi bản word:
