Đề Đọc hiểu thơ: Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi) nằm trong bộ Đề Kiểm tra Học kì 2 Môn Ngữ Văn 8 Trường THCS Yên Định. Đề đọc hiểu bám sát chương trình học, có đáp án và thang chấm điểm chi tiết kèm theo ở bản word.
Đọc bài thơ sau:
CẢNH NGÀY HÈ
Rồi(1) hóng mát thuở ngày trường,
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương(2).
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ(3),
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương(4).
Lao xao chợ cá làng ngư phủ(5)
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương(6)
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng(7)
Dân giàu đủ khắp đòi(8) phương.(Nguyễn Trãi toàn tập, Đào Duy Anh, NXB Khoa học xã hội, 1976)
Chú giải:
(1) Rồi: ở đây là rỗi rãi.
(2) Lục: màu xanh; hoè lục: màu xanh của cây hoè; tán rợp giương: tán giương lên che rợp.
(3) Thức (từ cổ): màu vẻ, dáng vẻ. Ý cả câu thơ: cây thạch lựu ở hiên nhà đang phu màu đỏ
(4) Tiễn mùi hương: ngát mùi hương (tiễn: từ Hán Việt, có nghĩa là dư ra). Ý cả câu: sen hồng trong ao đã ngát mùi hương.
(5) Làng ngư phủ: làng chài lưới.
(6) Dắng dỏi (từ cổ): có nghĩa là inh ỏi. Cầm ve: tiếng ve kêu như tiếng đàn. Lầu tích dương: lầu (nhà cao) lúc mặt trời sắp lặn.
(7) Dẽ có: lẽ ra nên có; Ngu cầm: là đàn của vua Ngu Thuấn – vị vua làm nên triều đại lí tưởng, xã hội thanh bình, nhân dân hạnh phúc theo thần thoại Trung Quốc. Vua Ngu Thuấn có khúc hát Nam phong, trong đó có câu: Nam phong chi thì hề khả dĩ phụ ngô dân chi tài hề (Gió nam thuận thì có thể làm cho dân ta thêm nhiều của). Ý cả câu: Hãy để ta có cây đàn của vua Thuấn để đàn một khúc Nam phong.
(8) Đòi: nhiều.
Câu 1. Ý nào sau đây không đúng về bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi?
A. Là một bài thơ Nôm của Nguyễn Trãi
B. Phương thức biểu đạt chính là biểu cảm
C. Bài thơ có 8 câu, không có hình ảnh
D. Bài thơ có 2 câu lục ngôn (câu 1, 6)
Câu 2. Cảnh sắc thiên nhiên trong bài thơ là?
A. Buổi sáng hè nhẹ nhàng, tươi tắn.
B. Buổi trưa hè nồng nàn rực rỡ.
C. Buổi chiều hè sinh động, tràn đầy sức sống.
D. Một đêm hè thanh tĩnh, bình yên.
Câu 3. Cách tác giả dùng các động từ đùn đùn, giương, phun trong bài thơ cho ta cảm nhận gì về cảnh mùa hè ?
A. Sự nóng nực của mùa hè.
B. Sự tươi mát của thiên nhiên.
C. Sự nứt nẻ vì nóng của cây cối.
D. Sự sống mạnh mẽ của thiên nhiên.
Câu 4. Những câu thơ lục ngôn trong bài Cảnh ngày hè là:
A. Câu 1 và 5
B. Câu 1 và 6
C. Câu 1 và 7
D. Câu 1 và 8
Câu 5. Từ nào dưới đây không phải là từ Hán – Việt?
A. Mùi hương
B. Ngư phủ
C. Hồng liên
D. Tịch dương
Câu 6. Những âm thanh trong hai câu luận gợi không khí như thế nào về bức tranh cuộc sống?
A. Thanh bình, yên tĩnh
B. Tưng bừng, náo nhiệt
C. Rộn ràng, tấp nập
D. Sống động, ồn ào
Câu 7. Dòng nào không phải là thành công nghệ thuật của bài thơ ?
A. Sử dụng từ ngữ giản dị, quen thuộc, giàu sức biểu cảm.
B. Nhiều điển cố Hán học sâu sắc, hàm súc dư ba.
C. Hình ảnh trong sáng, hài hòa màu sắc, âm thanh cuộc sống.
D. Câu thơ thất ngôn xen lục ngôn, từ láy độc đáo.
Câu 8. Chỉ ra và nêu tác dụng của các từ tượng thanh trong 2 câu thơ sau:
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương
Câu 9. Nhận xét thấy tấm lòng của Nguyễn Trãi dành cho nhân dân ở hai câu thơ cuối.
Câu 10. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) nêu suy nghĩ của em về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống tinh thần của con người.
Tải về toàn bộ đề thi bản word:
